Južna Srbija obiliju mnoštvom znamenitosti koje su atraktivne za posetioce, od netaknute prirodne lepote, do nesvakidašnjih i egzotičnih specijaliteta u restoranima. Na prostoru južne Srbije ima ukupno 18 zaštićenih parkova prirode, to su područja izuzetnih prirodnih lepota i raznolikosti. To je zemlja dveju Morava gde su se istovremeno razni narodi i razgraničavali i vezivali. Može se reći da ova teritorija obuhvata ceo sliv Južne Morave i donji tok i sliv Zapadne Morave. Na severu teritorija se prostire do Gledića, Juhora, Rtnja i Stare Planine. Najveći grad u celoj oblasti je Niš koji se još početkom XX. veka razvio kao privredni centar šire oblasti, međutim za porast broja stanovnika grada u prvom redu ovaj grad moze zahvalti činjenici da se zbog svog položaja nalazio na jednoj od najvažnijih raskrsnica puteva prema istoku, za Sofiju, Atinu i pre svega Konstantinopolj. Pisana istorija ovih krajeva pruža nedovoljno podataka i jedva se može hronološki predstaviti na osnovu detalja i fragmenata koji se nalaze u starim letopisima i zabeleškama pojedinih putopisaca koji su obišli prostore juga Srbije. Caričin grad (Justinijana Prima) nekada grad, a danas arehološki lokalitet na teritoriji opštine Lebane, koji je u VI. veku podigao car Istočnog Rimskog Carstva Justinijan, prirodni fenomen ’Đavolja varoš’, gradovi Niš i Pirot sa svojim ljubaznim domaćinima i bogatom gastronomskom ponudom, Vranje grad prepun istorije su samo neke znamenitosti koje morate posetiti u ovom regionu Srbije.

---

1.dan BEOGRAD.

Sletanje na aerodrom Nikola Tesla. Transfer do hotela. Večera. Noćenje.

2.dan BEOGRAD.

Doručak. Polazak u razgledanje grada autobusom i pešice. Beograd glavni grad Srbije, jedan od najstarijih gradova u Evropi koji je od davnina poznat kao značajno saobraćajno čvorište i kao raskrsnica puteva Istočne i Zapadne Evrope.Beograd leži na dve međunarodne reke, na ušću reke Save u Dunav i vode reka ga opasuju sa tri strane. Zbog takvog položaja, sa pravom je nazivan "kapijom Balkana" i "vratima Srednje Evrope". Najstariji arheološki nalazi sa njegovog područja sežu u peti milenijum pre nove ere. U strogom centru Beograda ispod današnje Palate Albanije pronadjeni su tokom njene gradnje 1938 godine skeleti neandertalca koji je poginuo u borbi sa mamutom čiji je skelet nadjen u blizini, što govori o naseljenosti prostora današnjeg Beograda još u praistorijsko doba. Na obali Dunava nalazi se praistorijski lokalitet Vinča, sa ostacima materijalne kulture praistorijskog čoveka. Pripadnici keltskog plemena su osnovali Singidunum u 3. veku pre nove ere, a ovaj grad se pominje i u antičkim izvorima. Kasnije, ovu teritoriju osvajaju Rimljani, a podelom Rimskog carstva 395. godine on postaje deo Vizantije. Sloveni su u 6. veku sve češće prelazili Dunav i trajno ostajali na ovom području, i tako je na kamenitoj uzvisini iznad ušća Save i nastalo njihovo naselje – Beli Grad. Naziv Beograd se prvi put pominje 878. Godine. Godine 1403. despot Stefan Lazarević veštim diplomatskim potezima dobija Beograd od Ugara i on tada po prvi put dobija status srpske prestonice. Beogradska tvrđava je najstariji kulturno-istorijski spomenik Beograda- utvrdjenje koje datira još iz prvog milenijuma, sagradjena je prvobitno kao palisada sa zemljanim bedemima ali se tokom vekova razvijala. Beograd koji danas poznajemo razvijao se oko ovog monumentalnog istorijskog zdanja, Boemska četvrt Skadarlija u centru grada, Konak kneginje LJubice - gradnja Konaka kneginje Ljubice započeta je 1829. godine, a završena 1830. godine i danas je jedan od retkih primera gradjanske arhitekture tog perioda, Kapetan Mišino zdanje-jedna od najpoznatijih građevina devetnaestog veka u Beogradu, u kojoj je smešten Rektorat Univerziteta u Beogradu i deo Filozofskog fakulteta, sagrađena je u periodu od 1857. do 1863. godine, prema planovima češkog arhitekte Jana Nevole. Nakon završetka izgradnje, kapetan Miša je poklonio ovo zdanje svojoj domovini u obrazovne svrhe, Stari dvor sa lokacijom u ulici kralja Milana je reprezentativno zdanje u Beogradu koje je podigao kralj Milan Obrenović izmedju 1881. I 1884. godine. U Starom dvoru je izmedju 1903 i 1921. godine živeo Petar I Karadjordjević, a izmedju 1921. i 1922. kralj Aleksandar I, dok je danas ovo velelepno zdanje sedište Skupštine grada Beograda. Novi dvor je velelepno zdanje u kojem se nalazi sedište Predsedništva Republike Srbije. Kao spomenik kulture nalazi se pod zaštitom države. Izgradjen je izmedju 1911. I 1922. godine, a tada je njegova svrha bila isključivo rezidencijalna. Zdanje Narodne skupštine- prvi projekat skupštine izradio je Konstantin Jovanović 1891. godine. Medjutim zbog političkih dogadjaja i ekonomskih uslova gradnja objekta je odložena nekoliko godina, i tada je poverena arhitekti Jovanu Ilkiću, pobedniku na novoraspisanom konkursu za projektovanje zgrade Narodne skupštine Srbije. Zvaničan početak gradnje palate označen je polaganjem kamna temeljca 27. avgusta 1907. godine u prisustvu kralja Petra I Karadjordjevića i prestolonaslednika Djordja, narodnih poslanika i diplomatskog kora. Hram Svetog Save - je najveći srpski pravoslavni hram na Balkanu, a izgradjen je na mestu gde je Kodža Sinan - paša navodno spalio mošti Svetog Save, osnivača srpske pravoslavne crkve. Izgradnja hrama otpočeta je 15. Septembra 1935. godine, a tada je patrijarh Varnava izvršio osvećenje temelja. Crkva Svetog Marka izgradjena je izmedju 1931. I 1940. godine ali je izbijanje Drugog Svetskog rata pomelo izgradnju, u tom periodu izvršeni su samo gradjevinski radovi Crkva Svetog Marka izgradjena je u srpsko-vizantijskom stilu, po modelu manastira Gračanica..... Ručak. Odlazak za Zemun. Nekada zaseban grad Zemun, a danas opština u sastavu Grada Beograda, je u 3. veku pre nove ere ovaj kraj je naselilo keltsko pleme Skordisci i nazvalo ga Taurunum. Najviša tačka Zemuna je brdo Gardoš, sa koga se pruža pogled na ceo Zemun, Dunav i centar Beograda. Tu je i 36 metara visoka Milenijumska kula, poznata i kao Kula Sibinjanin Janka, koju su 1896. podigle mađarske vlasti. Oblast oko Gardoša prepoznatljiva je po uskim ulicama sa kaldrmom i specifičnoj arhitekturi. U podnožju, na Zemunskom keju na obali Dunava nalaze se brojni restorani sa živom muzikom, kafići i klubovi. To je i popularno šetalište, stecište lokalnih alasa i umetnika, uz marine za čamce i galerije. Beograd ima toliko mnogo tajni jedna od njih krije ceo grad ispred površine grada, više od stotina pećina,kanala, tunela, pričaju priču o svojoj vezi sa carstvima i državama koje su vladale ovde tokom vekova. U petom veku Beogradsku tvrdjavu su uništili Huni i u ranom srednjem veku došlo je do navale varvarskih plemena. Legenda kaže da je čak Atilin grob leži na ušću Dunava i Save tačnije u samom srcu tvrdjave. Istoričari tvrde da je prva kafana u Evropi otvorena upravo na Dorćolu davne 1522. Tada se služila samo crna kafa te se pretpostavlja da otuda i potiče i naziv ove srpske institucije. Zbog svoje strateške lokacije na ušću dveju reka, između Zapada i Istoka, Beli grad je oduvek bio poprište istorijskih događaja. Oko Beograda su se vodile bitke u 115 ratova i on je bio sravnjen sa zemljom čak 44 puta. Povtatak u hotel. Večera. Noćenje.

3.dan BEOGRAD - STUDENICA - ŽIČA - VRNJAČKA BANJA (200 km).

Doručak. Nedaleko od živopisne klisure reke Ibar, na desnoj obali reke Studenice, opasana visokim zaštitnim zidom, uzdiže se manastir Studenica, zadužbina velikog župana Stefana Nemanje, utemeljivača nezavisne srpske države i rodonačelnika dinastije koja će vladati Srbijom puna dva veka. Manastir predstavlja najznačajniji manastirski kompleks srednjovekovne Srbije i veliki duhovni i umetnički centar srpskog naroda. Za nešto više od jedne decenije, od 1183. do 1196. uobličena je najlepša građevina srpske srednjovekovne arhitekture. Od 12. veka kada je osnovana monaška zajednica, Studenica ni u jednom trenutku nije prekidala svoj viševekovni život. Kao zadužbina i grobnica rodonačelnika dinastije Nemanjić Studenica je služila kao uzor mnogim vladarima ove loze za podizanje mauzoleja koji bi nalikovali Bogorodičinoj crkvi. Bogorodičina crkva se ubraja u najznačajnije spomenike raške graditeljske škole.Originalni spoj vizantijskog prostora i strukture hrama i spoljnih oblika i njihove obrade u belom mermeru, koje potiču iz romanske arhitekture čine Studenicu remek delom srednjoevropske arhitekture.Freske, remek-dela vizantijskog živopisa sa početka 13. veka, obeležile su put srpskog srednjovekovnog slikarstva. U riznici se čuvaju neki od kapitalnih primeraka srpske primenjene umetnosti, kao što su prsten Stefana Nemanje, predmeti od metala, plaštanice, povelje i druge relikvije. Posebno mesto u kompleksu manastira Studenica zauzima Kraljeva crkva, zadužbina kralja Milutina iz 1314. godine, sa zidnim slikarstvom izuzetne prefinjenosti. Sa svojim hramovima, trpezarijama, kulama i konacima Studenica je zadržala svoju prvobitnu funkciju, a kao prvorazredni zakonom zaštićeni spomenik upisan je u Listu svetske kulturne baštine UNESCO-a od 1986. Odlazak za Žiču najpoznatiji i najposećeniji manastir u Srbiji, star gotovo osam vekova. Okupan suncem, zaštićen zidinama i okružen ljubavlju monahinja, Žiča je manastir koji mnogi rado posećuju po nekoliko puta u životu. Istorija manastira Žiče počela je onog trenutka kada je sedamanestogodišnji Rastko Nemanjić odlučio da napusti dvor svog oca Stefana Nemanje i posveti se monaškom životu na Svetoj gori Atoskoj. Kada se početkom XIII veka vratio sa Svete gore u Srbiju sa moštima svetog mu roditelja Simeona Mirotočivog, srpska država je bila potrešena sukobom između Stefana i Vukana. Pomirivši zavađenu braću Sveti Sava je zajedno sa Stefanom odlučio da sagradi manastir Žiču kao srpsku carsku lavru. Mesto na kom se gradio manastir bilo je podjednako udaljeno i od Carigrada i od Rima, što je tumačeno tako da je Srbija na raskršću između pravoslavnog Istoka i rimokatoličkog Zapada. Crkva u manastiru Žiči koja je posvećena Hristovom Vaznesenju (Sveti Spas) građena je oko dvadeset godina. Crkva je kao celina predstavljala ne samo manastirski hram već i katedralu prvog srpskog arhiepiskopa. U građenju crkve uočavaju se novine u odnosu na hramove iz vremena Stefana Nemanje. Ovo je manastir bratske ljubavi, jer je kraj moštiju svog oca, svetogorski monah Sava izmirio braću Stefana Nemanjića i Vukana, i tada su se dogovorili o podizanju novog manastira. Ono što svakako ne smete propustiti, jesu očuvane freske. U severnoj i južnoj pevnici očuvani su Apostoli, Raspeće i delovi Skidanja sa krsta, a u najznačajnije spadaju one nastale u periodu od 1309. do 1316 . godine. Neke od njih su Uspenje Bogorodice na zapadnom zidu naosa, povelja Stefana Prvovenčanog, portreti Stefana Prvovenčanog i njegovog sina, kao i likovi Apostola Petra i Pavla.Preko osamsto godina postojanja, učinile su da se za ovaj manastirski kompleks vežu mnogobrojna verovanja, predanja i mitovi. Najpoznatija legenda koja je ugrađena i u grb Kraljeva, kaže da će se nakon Stefana Prvovenčanog, u Žiči krunisati još šest kraljeva i za svakoga će biti otvorena a zatim i zazidana po jedna vrata. Zbog toga je i ostao naziv “sedmovrata Žiča”. Ručak. Odlazak za Vrnjačku Banju najveće i najpoznatije banjsko lečilište u Srbiji a i šire i tradicionalno vrlo privlačan turististički centar za odmor i rekreaciju. Istorija korišcenja vrnjackih mineralnih voda seže u duboku prošlost, u vreme kada su ove prostore naseljavali keltski Skordisci. Posle rimskog osvajanja Balkana u poslednjim vekovima stare ere i nekoliko vekova nove ere mineralne vode su korišcene za piće i kupanje, o cemu svedoci pronadeni rimski izvor vrnjacke tople mineralne vode 1924. godine i mnoštvo novcica sa likovima rimskih imperatora. Vrlo je verovatno da se u srednjem veku za lekovitost vrnjackih voda znali i novonaseljeni Sloveni. Postoje pouzdani podaci da su meštani sela Vrnjaca i okoline sredinom 19. veka koristili toplu mineralnu vodu za lecenje; za kupanje i piće koristio ju je i žicki vladika Janja. Ipak istorija moderne banje u Vrnjcima vezuje se za 1868. godinu, kada je kruševacki okružni nacelnik Pavle Mutavdžic sa nekolicinom dobrotvora i videnijih ljudi iz Kruševca, Karavnovca (Kraljeva) i Trstenika formirali Osnovatelno fundatorsko društvo kiselo-vruce vode u Vrnjcima. Iste godine izvršena je kaptaža dva izvora tople mineralne vode i pocelo se sa izgradnjom banjskih objekata, pre svega kupatila. Narociti uspon Banja doživljava u godinama pred balkanske ratove. Vrnjacka Banja je tada dobila veliki broj modernih pansiona, izgradeno je novo kupatilo, radio je jedan bioskop, a u pripremi je bila izgradnja drugog. Pred same ratove pored Vrnjacke Banje prošla je pruga Stalac-Požega, tako da je Banja dobila dobre saobracajne veze, sa vecinom vecih gradova u Srbiji. Razvoj zdravstva u Vrnjačkoj Banji ima tradiciju dugu preko 140 godina. Prvi banjski lekar koji je svojim pacijentima preporučivao lečenje u Vrnjačkoj Banji bio je Josif Pančić, a prvi bolesnik koji se po njegovoj preporuci ovde lečio bio je Pavle Mutavdžić, načelnik Okruga kruševačkog. Bilo je to 1860. godine. Od tog vremena prirodni i balneoklimatološki faktor kojim Vrnjačka Banja obiluje bio je korišćen za lečenje šećerne bolesti, bolesti organa za varenje, bolesti jetre, bolesti mokraćnih organa, bolesti kože, očiju, nervnog sistema, kao i poboljšanje i prevenciju opšteg zdravstvenog stanja pacijenata. Od dvadesetih godina XX veka, kada je Vrnjačka Banja dobila prvi ozbiljni sanatorijum, "Sveti Đorđe", pa do današnjih dana pored upotrebe mineralne vode u zdravstvene svrhe, razvijaju se i ozbiljni centri za hospitalizaciju bolesnika, labaratorije i dijagnostički centri sa opremom koja je najmodernija u oblastima zdravstva u kojima se koristi. Smeštaj u hotel. Večera. Noćenje.

4.dan VRNJAČKA BANJA - DJAVOLJA VAROŠ - PIROT (290 km).

Doručak. Nastavak putovanja. Spomenik prirode „Đavolja Varoš“ čine dva, u svetu retka, prirodna fenomena: zemljane figure, kao specifični oblici reljefa koji u prostoru deluju vrlo atraktivno, i dva izvora jako kisele vode sa visokom mineralizacijom. Ova dva u svetu retka prirodna fenomena posmatrana zajedno „Đavolju Varoš“ čine pravim svetskim čudom prirode. Atraktivnost dva neviđena čuda prirode dopunjuju okolni prirodni ambijent koji oko zemljanih figura deluje surovo, skoro mistično, a u širem okruženju živopisno i pitomo, kao i ostaci naselja, stare crkve, groblja i nekoliko zanimljivih rudarskih jama. Lokalitet „Đavolja Varoš“ je stavljen pod zaštitu države još 1959. godine, a 1995. godine je Uredbom Vlade Republike Srbije proglašen za prirodno dobro od izuzetnog značaja i stavljen u prvu kategoriju zaštite - spomenik prirode. Ručak. Od IV veka kada se Pirot prvi put pominje kao antičko naselje Tures, kroz ovaj mali grad su protutnjale mnoge vojske, smenjivala su se različita uređenja i kulture, mešali su se stilovi i umetnički pravci. Svi oni su za sobom ostavljali neizbrisive istorijske tragove koji danas u spoju sa modernim dobom, čine Pirot jedinstvenim mestom gde se prožimaju staro i novo, tradicija i modernizam, istočnjačko i zapadno.Pazar i Tijabara su dva dela Pirota koje Nišava deli, a spajaju tri mosta: Gazela, Golemi i Ljubavni most. Šetnjom pored reke imaćete priliku da upoznate grad na jedinstven način i iz drugačijeg ugla. Pogled na građevine raznolikih stilova, okolnu prirodu i Nišavu koja je svojim tokom nehotice razdvojila stari i novi deo grada, približiće vam atmosferu i duh ovog mesta. Smeštaj u hotel. Večera. Noćenje.

5.dan PIROT - NIŠ - BEOGRAD (310 km).

Doručak. Odlazak za Niš, poznat kao mesto rođenja rimskog cara Konstantina, u Nišu se i danas oseća mešavina egzotičnosti Istoka i elegancije Zapada. Danas moderni turistički centar, sa muzejima i istorijskim lokalitetima koji se nalaze na mapi evropskih lokacija koje morate videti, Niš je od svog osnivanja bio kapija koja je povezivala Istok i Zapad. I danas, putevi koji vode kroz Niš, najkraća su veza Evrope sa Bliskim Istokom i gradova kao što su Beč, Budimpešta, Prag sa Istambulom, Sofijom…Kelti, koji su dali ime ovom starom gradu, krstili su ga po Nišavi, reci na kojoj se i danas nalazi. Na njihovom jeziku, kaže se “Navissos”, a znači “Vilina reka”.Ovaj grad je tada bio veliki vojni, kulturni i ekonomski centar, ali i mesto u kome se rodio rimski car Konstantin Veliki, vladar koji je proglasio religioznu toleranciju u čitavom Rimskom carstvu i bio prvi vladar koji se preobratio u hrišćanstvo. Ostatke njegove palate i rimskog lokaliteta “Mediana” trebalo bi da posete svi ljubitelji istorije i starog Rima – bilo da su o tome čitali knjige ili gledali najnovije serije i filmove o ovom periodu. Obilazak “carevog grada” pomoći će vam da ove dane ponovo oživite! Niška tvrđava – najočuvaniju tursku tvrđavu u ovom delu Balkana, Ćele kula – jedinstvenu građevinu napravljenu po naređenju otomanskog Huršid-paše od lobanja boraca izginulih u bitci na Čegru tokom Prvog srpskog ustanka. Povratak za Beograd.Dolazak oko 20 sati.